Ochrona przyrody
Podstawowymi aktami prawnymi dotyczącymi ochrony przyrody w Polsce są:
- Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej rozdział II, art. 86
- ustawa o ochronie przyrody
- ustawa prawo ochrony środowiska
- ustawa o hodowli, ochronie zwierząt łownych i prawie łowieckim
- rozporządzenie w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt
- rozporządzenie w sprawie ochrony gatunkowej roślin
- rozporządzenie w sprawie obszarów specjalnej ochrony ptaków Natura 2000
W Polsce państwo chroni przyrodę na dziesięć różnych sposobów.
Park narodowy – duży obszar wyróżniający się szczególnymi wartościami przyrodniczymi, chroni się w nim całość przyrody i krajobrazu, musi mieć opracowany plan ochrony, ma własną administrację, pracowników i straż.
Rezerwat przyrody – obszar obejmujący naturalne i mało zmienione ekosystemy, chroniący określone gatunki, musi mieć opracowany plan ochrony, nie ma administracji ani straży.
Park krajobrazowy - obszar chroniony ze względu na wartości przyrodnicze, historyczne i kulturowe, tereny rolnicze i lasy w takim parku pozostają normalnie gospodarczo użytkowane, ma nieliczną administrację (często wspólną dla kilku parków krajobrazowych).
Obszar chronionego krajobrazu – wyróżniający się krajobrazowo teren obejmujący różne ekosystemy, gospodarowanie w nim nie powinno naruszać stanu równowagi ekologicznej.
Obszar Natura 2000 - Europejska Sieć Ekologiczna Natura 2000 jest systemem ochrony zagrożonych składników różnorodności biologicznej kontynentu europejskiego, wdrażanym od 1992 r. w sposób spójny pod względem metodycznym i organizacyjnym na terytorium wszystkich państw członkowskich Unii Europejskiej. W skład sieci Natura 2000 wchodzą dwa typy obszarów: obszary specjalnej ochrony ptaków oraz specjalne obszary ochrony siedlisk. Obszary specjalnej ochrony ptaków OSO wyznaczone są na podstawie Dyrektywy Rady 79/409/EWG w sprawie ochrony dziko żyjących ptaków, tzw. Dyrektywy Ptasiej. Natomiast specjalne obszary ochrony siedlisk SOO wyznaczone są na podstawie Dyrektywy Rady 92/43/EWG w sprawie ochrony siedlisk przyrodniczych oraz dzikiej fauny i flory, tzw. Dyrektywy Siedliskowej zwanej też Habitatową, dla siedlisk przyrodniczych wymienionych w załączniku I oraz gatunków roślin i zwierząt wymienionych w załączniku II do Dyrektywy.
Pomnik przyrody - pojedynczy twór przyrody żywej i nieożywionej lub ich skupiska o szczególnej wartości przyrodniczej, naukowej, kulturowej, historycznej lub krajobrazowej oraz odznaczające się indywidualnymi cechami, wyróżniającymi je wśród innych tworów, okazałych rozmiarów drzewa, krzewy gatunków rodzimych lub obcych, źródła, wodospady, wywierzyska, skałki, jary, głazy narzutowe oraz jaskinie.
Stanowisko dokumentacyjne - niewyodrębniające się na powierzchni lub możliwe do wyodrębnienia, ważne pod względem naukowym i dydaktycznym, miejsca występowania formacji geologicznych, nagromadzeń skamieniałości lub tworów mineralnych, jaskinie lub schroniska podskalne wraz z namuliskami oraz fragmenty eksploatowanych lub nieczynnych wyrobisk powierzchniowych i podziemnych. Stanowiskiem dokumentacyjnym mogą być także miejsca występowania kopalnych szczątków roślin lub zwierząt.
Zespół przyrodniczo-krajobrazowy -fragmenty krajobrazu naturalnego i kulturowego zasługujące na ochronę ze względu na ich walory widokowe lub estetyczne.
Użytkek ekologiczny - zasługujące na ochronę pozostałości ekosystemów mających znaczenie dla zachowania różnorodności biologicznej - naturalne zbiorniki wodne, śródpolne i śródleśne oczka wodne, kępy drzew i krzewów, bagna, torfowiska, wydmy, płaty nieużytkowanej roślinności, starorzecza, wychodnie skalne, skarpy, kamieńce, siedliska przyrodnicze oraz stanowiska rzadkich lub chronionych gatunków roślin, zwierząt i grzybów, ich ostoje oraz miejsca rozmnażania lub miejsca sezonowego przebywania.
Ochrona gatunkowa roślin, zwierząt i grzybów - ma na celu zapewnienie przetrwania i właściwego stanu ochrony dziko występujących roślin, zwierząt i grzybów oraz ich siedlisk, gatunków rzadko występujących, endemicznych, podatnych na zagrożenia i zagrożonych wyginięciem oraz objętych ochroną na podstawie umów międzynarodowych, a także zachowanie różnorodności gatunkowej i genetycznej. W celu ochrony ostoi i stanowisk roślin lub grzybów objętych ochroną gatunkową lub ostoi, miejsc rozrodu i regularnego przebywania zwierząt objętych ochroną gatunkową mogą być ustalane strefy ochrony.
Na terenie naszej gminy przyrodę chronimy na cztery sposoby, występują u nas użytki ekologiczne, pomniki przyrody, rezerwat przyrody oraz część sieci Natura 2000 - Dolina Baryczy.